Genç Düşünce Enstitüsü: Gençliğin Sesini Haritalayan Yeni Nesil Katılımcılık Platformu

Genç Düşünce Enstitüsü (GDE) olarak inşa etmeye çalıştığımız gelecek, gençlerin yalnızca tartışma konusu edildiği değil, karar alma süreçlerinin asli ortakları olarak konumlandığı bir gelecek. Bugün Türkiye’de 15-29 yaş kuşağı nüfusun dörtte birinden fazlasını oluştururken, yerel bütçe tartışmalarından iklim politikalarına kadar pek çok alanda hâlâ “seyirci koltuğuna” itilmiş durumda. Bu eşitsizliğe verilecek en güçlü yanıtın, gençlerin fikirlerini görünür ve izlenebilir kılan diyalog haritalama tekniğiyle desteklenmiş katılımcı modellerde yattığına inanıyoruz.

Diyalog haritalama, karmaşık sorunları çözmek isteyen grupların akışkan tartışmalarını ekran üstünde saman ipliği gibi bir araya getirerek, “kim ne dedi, hangi argüman nereye bağlanıyor” sorularını anında görselleştiren yenilikçi bir yöntemdir. IBIS (Issue-Based Information System) notasyonu üzerine inşa edilen bu yaklaşım, yüksek sesle konuşanı değil sağlam gerekçeler sunanı öne çıkarır. Tam da bu özellik, her tür hiyerarşik baskıya açık genç-yetişkin iletişiminde, katılımcı adaleti tesis eden demokratik bir zemin kurar.

Bu vizyon doğrultusunda tasarladığımız Gençlik İklim Eylem Atölyesi (GİEA), Ankara’daki dört büyük ilçeden rastgele seçilmiş altmış genci, çevrim içi ve yüz yüze hibrit oturumlarda bir araya getirecek. Oturumlar boyunca projeksiyona yansıtılan Compendium-tabanlı haritalar, gençlerin sorularını “Issue”, önerilerini “Idea” ve her fikrin artı-eksi yönlerini “Pro/Con” düğümleriyle kayda alacak. Yapay zekâ destekli özetleme modülü, yüzlerce düğümü tematik başlıklara ayırarak tartışmanın kalbini hızla görünür kılacak. Böylece herhangi bir katılımcı, oturum bittiğinde yalnızca yazdığı cümleyi değil, o cümlenin tartışma bütünündeki tam konumunu tek tıkla görebilecek.

Yöntemi gençler için cazip kılan bir diğer yenilik, mikro-burs teşviki. Harita üzerinde en yüksek kolektif oyu alan ilk üç mikro-çözüm, (örneğin okul bahçelerinde yağmur suyu hasadı, metro çıkışlarında bisiklet paylaşım noktası, atık yağ toplama uygulamaları) GDE’nin 5 000 ₺’lik fonuyla pilot projeye dönüşecek. Bu sayede “fikir atölyeden çıkar mı?” sorusu yerini “atölyede doğan fikir sahaya nasıl iner?” gündemine bırakacak. Üniversite ve lise kulüpleri de dâhil edilerek, genç inovasyon ağı Ankara sınırlarını aşacak şekilde genişletilecek.

Haritalama sürecinin her adımı, açık kaynaklı “GDE Anayasa Portalı” mimarisini örnek alan bir web arayüzünde canlı yayınlanacak. Katılımcılar oturumun dışında kaldıkları anlarda bile öneri düğümlerine yorum ekleyebilecek, çevrim dışı mahalle gençleri mobil atölye çadırlarındaki tabletlerden aynı sisteme giriş yapabilecek. Oluşturulan veritabanı, uygun anonimleştirme prosedürleriyle açık veri formatında paylaşılacak; araştırmacılar ve diğer STK’lar, gençlik politikalarına dair ham veriye kolayca erişebilecek.

Projenin nihai çıktıları üç dosyada somutlaşacak: İlk dosya, “Paylaşımlı Anlayış Raporu” adını taşıyan ve 200’ü aşkın harita düğümünü interaktif görsellerle anlatan kapsamlı bir PDF. İkinci dosya, “Yerel İklim Eylem Paketi”; belediye meclislerinin yıllık stratejik planlarına entegre edilebilecek beş ölçülebilir aksiyon sunacak. Üçüncüsü ise “Gençlerle Diyalog Haritalama El Kitabı”: Türkçe IBIS sözlüğü, kolaylaştırıcı adımları ve şablon haritalarla lise-üniversite kulüplerinin kendi atölyelerini sıfırdan yürütebilmelerini sağlayacak pratik bir rehber.

Neden şimdi? Çünkü iklim krizi kapıya dayanmışken, mevcut karar süreçlerinin genç kuşakları marjinal izleyiciye indirgemesi kabul edilemez. Diyalog haritalama, sadece inovatif bir tartışma tekniği değil, gençlerin fikirlerini veriye, veriyi politikaya dönüştüren köprü işlevi görüyor. Genç Düşünce Enstitüsü olarak, bu köprüyü ülkemizin dört bir yanında yaygınlaştıracak kolaylaştırıcı eğitimlerine ve açık kaynaklı yazılım entegrasyonlarına başlıyoruz.

Bu web sayfası, projeye dair en güncel duyuruları, canlı harita bağlantılarını ve açık veri setlerini barındıracak merkezi platformdur. Burada yayınlanan her içerik Creative Commons lisansıyla paylaşılıyor; yani sen de haritaları alıp kendi kulübünde, sınıfında, belediye meclinle ya da sivil girişiminde kullanabilirsin. Her yeni kullanıcı, gençlerin katılımcı demokrasi kapasitesini büyüten kolektif çabanın bir halkasıdır.

Gelin, gençliğin sesini yalnız duymakla kalmayalım; o sesi haritalayarak somut politika rotalarına dönüştürelim. Genç Düşünce Enstitüsü sizi, Türkiye’de katılımcı demokrasinin gençlik boyutunu güçlendiren bu yolculuğa davet ediyor.